Η εξέλιξη του μπουζουκιού από τρίχορδο σε τετράχορδο

 

Στεφανάκης Σπιτάμπελος και η εφεύρεσή του το “Εριβάν”

Σύμφωνα με μαρτυρίες, το τετράχορδο αρμάτωμα σε μπουζουκοειδή όργανα υπήρχε από πολύ παλιά. Στην αυτοβιογραφία του Γιώργου Ζαμπέτα διαβάζουμε πως ένα είδος τετράχορδου μπουζουκιού έπαιζαν ο παππούς και ο πατέρας του μεγάλου δεξιοτέχνη και συνθέτη. Επίσης υπάρχει η μαρτυρία για τον τυπογράφο Γιώργο Σκούρτη ο οποίος έπαιζε τετράχορδο πολύ πριν βγει το τρίχορδο στη δισκογραφία. Αυτά όμως τα τετράχορδα μπουζούκια είχαν την ίδια φιλοσοφία με το τρίχορδο μπουζούκι καθώς το κούρδισμά τους ήταν κατά κύριο λόγο ΡΕ,ΛΑ,ΡΕ,ΛΑ.

Μεταξύ 1937-1939 ο Στεφανάκης Σπιτάμπελος, ο οποίος ήταν σπουδαίος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού, φιλοξενεί στο σπίτι του τον Μανώλη Χιώτη παίζοντας σημαντικό ρόλο στη μουσική μόρφωσή του. Άλλωστε ο ίδιος ο Χιώτης συχνά έλεγε:

“Ο Στεφανάκης είναι ο δάσκαλός μου”

Ο Σπιτάμπελος ήταν ο εφευρέτης του “Εριβάν”, ενός τετράχορδου οργάνου το οποίο κατασκεύασε ο Ζοζέφ Τερζιβασιάν. Όπως μπορούμε να δούμε και στη φωτογραφία,αυτό το έγχορδο μοιάζει πολύ περισσότερο με κιθάρα παρά με το σημερινό τετράχορδο μπουζούκι. Αυτό το όργανο είδε ο Χιώτης και αποφάσισε να κάνει τη δική του μετατροπή στο τρίχορδο.

Σε μία συνέντευξη που είχε δημοσιευθεί στην εφημερίδα Εμπρός στις 9/9/1961 ο Μανώλης Χιώτης αναφέρει χαρακτηριστικά για την πρώτη του επαφή με το μπουζούκι :

Μανώλης Χιώτης

Μου άρεσε ο ήχος που κατ’ευθείαν έφθανε στην καρδιά μου. Ζήτησα να γνωρίσω αυτό το όργανο. Όταν το ‘πιασα στα χέρια μου, μου φάνηκε σαν να είμαστε φίλοι από καιρό. Μόνο που ο «φίλος» ήταν «ημιτελής». Δηλαδή είχε τρεις χορδές κι εγώ, στα χρόνια που ακολούθησαν, σκεφτόμουν πώς να του δώσω άλλη μια χορδή να γίνει σωστό όργανο…» 

Σύμφωνα με μαρτυρία της κόρης του παλιού οργανοποιού Γιώργου Παναγή, ο Μανώλης Χιώτης μετά το ξενύχτι στο κέντρο όπου δούλευε περνούσε το πρωί από το σπίτι τους στο Φάληρο και έπαιρνε τον πατέρα της για να πάνε στο εργαστήριο να συνεχίσουν τις προσπάθειες να φτιάξουν το τετράχορδο. Ο Χιώτης εισήγαγε μια νέα φιλοσοφία στο μπουζούκι. Σύμφωνα με κάποιους παλαιότερους το πρώτο κούρδισμα που έκανε ο Χιώτης ήταν ΜΙ,ΣΙ,ΣΟΛ,ΡΕ αλλά με προτροπή του Χάρη Λεμονόπουλου το κούρδισε έτσι όπως το γνωρίζουμε σήμερα ΡΕ,ΛΑ,ΦΑ,ΝΤΟ δηλαδή. Έτσι,το 1955 το μπουζούκι από τρίχορδο αλλάζει σε τετράχορδο και ο Μανώλης Χιώτης πέρνει σχετικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Κατασκευαστές του νέου μπουζουκιού ήταν οι αδελφοί Παναγή,σπεσιαλίστες στο είδος τους.

ΠΗΓΗ: http://www.bouzoukigreek.com